Przebudowa koryta rzeki Wąska, przebudowa koryta rzeki Motława, remont ostróg na Wiśle i przebudowa koryta rzeki Dzierzgoń to zadania zrealizowane przez RZGW w Gdańsku, w 2014 r., w ramach projektu unijnego: Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław – Etap I – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Prace na rzece Wąskiej trwały od lutego 2012 r. do listopada 2014 r. Celem przebudowy koryta było zabezpieczenie przed zalaniem polderów Żuław Elbląskich. Przebudowa zniszczonych umocnień i budowa nowych zwiększyła przepustowość koryta i ułatwia spływ wielkich wód oraz lodów. W ramach prac, na odcinku 13,6 km (od jeziora Drużno do mostu drogi wojewódzkiej nr 505 w Pasłęku) umocniono koryto rzeki i obniżono międzywale na wybranych odcinkach. Obniżenie międzywala, o 0,5 do 1 m, zostało połączone z uformowaniem przekroju podłużnego i poprzecznego koryta. Umocnienia brzegowe zostały wykonane na odcinkach rzeki gdzie, wskutek meandrowania, doszło do uszkodzenia brzegów bądź podmycia stopy wału przeciwpowodziowego. Udrożniono również światło mostów drogowych w miejscowościach Węzina, Rzeczna i Drużno. Ostateczna wartość zadania wyniosła 3,3 mln. zł.
Rzeka Wąska. Fot. RZGW w Gdańsku
Przebudowa koryta rzeki Motława trwała od sierpnia 2012 r. do grudnia 2014 r. Koszt realizacji to 6,6 mln. zł. Zadanie realizowane było na terenie Powiatu Gdańskiego (Gmina Suchy Dąb) oraz Powiatu Tczewskiego (Gmina Tczew i Miasto Tczew) między 22 a 42 km. rzeki. W jego ramach nadano właściwe spadki dnu rzeki na całym odcinku, nie poszerzano samego koryta rzeki. Wykonano umocnienia brzegowe z materiałów naturalnych (faszyna, kamienie, drewno) w postaci opaski palowo-kiszkowej, przez co umocniony brzeg harmonizuje z otoczeniem, stopy skarp umocniono kiszką faszynową. Celem tego zadania była poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego terenów przyległych do rzeki Motława. Zwiększony został przekrój hydrauliczny rzeki dla swobodnego spływu wód powodziowych, co zminimalizowało zagrożenie podtapianiem. Przed przystąpieniem do prac przesadzono z obszaru inwestycji część kęp roślinnych objętych ochroną (grążela żółtego i włosienicznika). Dno wyremontowanego odcinka rzeki zostało pokryte kamieniami mającymi ułatwić bytowanie roślinom wodnym i rybom.
Rzeka Motława. Fot. RZGW w Gdańsku
Odbudowa 10 ostróg na rzece Wiśle w gminach Subkowy i Tczew polegała na położeniu fundamentów z materacy faszynowych, umocowaniu ostróg w skarpie brzegowej, odbudowie korpusów i głowic oraz wykonaniu umocnień brzegowych poniżej oraz powyżej ostróg. Zastosowane okładziny zostały wykonane z koszy gabionowych wypełnionych kamieniem. Korony skarp brzegowych przy ostrogach zostały obsiane mieszanką traw na ułożonej wcześniej warstwie humusu. Celem zdania było zapobieganie powstawaniu powodzi zatorowych i zapewnienie odpowiednich głębokości dla pracy lodołamaczy. Ostrogi zmniejszają ryzyko powodzi o zasięgu regionalnym. Efektem odbudowy jest odsunięcie nurtu rzeki od brzegów i jego koncentracja, co sprzyja utrzymaniu warunków umożliwiających prowadzenie zimowej akcji lodołamania, redukuje erozję brzegową oraz chroni wały przeciwpowodziowe przed uszkodzeniem. Jest to szczególnie istotne w miejscach, gdzie stopa wału znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie linii brzegowej. Koszt robót to niemal 6 mln. zł.
Wyremontowana ostroga wiślana w gminie Subkowy. Fot. RZGW w Gdańsku
Wcześniej zostało ukończone zadanie pn. Przebudowa koryta rzeki Dzierzgoń. Celem tego zadania było zabezpieczenie koryta rzeki Dzierzgoń na odcinku od granicy rezerwatu jeziora Drużno do małej elektrowni wodnej MEW w mieście Dzierzgoń. W ramach przeprowadzonych robót budowlanych nadano dnu rzeki właściwe spadki (obniżono o ok. 0,2 ÷ 0,4 m), co ułatwi swobodny spływ lodów, wód roztopowych, wód powodziowych i wód polderowych. Nadanie właściwych spadków dna koryta rzeki przyczyni się także do regulacji stosunków wodnych chroniąc tereny przyległe przed podtapianiem. Dodatkowo wyprofilowano skarpy, umocniono brzegi rzeki przed erozją. Ubezpieczenia brzegów dokonano z materiałów naturalnych (pale drewniane, faszyna) w postaci dostosowanej do lokalnych warunków gruntowo-wodnych (np.: opaski palowo-kiszkowej, materacy siatkowo-kamiennych oraz koszy siatkowo-kamiennych).
Fragment rzeki Dzierzgoń po zakończeniu robót. Fot. RZGW w Gdańsku
Trwają prace przy największym zadaniu projektu: Przebudowie ujścia Wisły. Wykonano tam w większości prace związane z remontowanym odcinkiem 600m kierownicy wschodniej oraz głowicy kierownicy wschodniej. Wykonano część prac związanych z wydłużeniem o 200m kierownicy wschodniej. Trwają prace związane z remontem 550m kierownicy zachodniej oraz z budową głowicy ją kończącą.
Projekt „Kompleksowe zabezpieczenie Żuław – Etap I – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku” współfinansowany jest przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.